Toscane – ANWB Kunstreisgids

Wie vanuit Florence of Siena naar Pisa reist, ontdekt dat deze vroegere havenstad weinig Toscaanse kenmerken heeft. De naburige zee zet het domplein in een helder, zacht licht, zoals we dat niet in het binnenland kennen. De rijkversierde, verblindende witte marmeren gebouwen hebben een opvallende uitstraling.

Kunstreisgids ANWB ToscaneToen men in 1063 met de bouw van de dom begon, behoorde Pisa tot de vooraanstaande zeemachten van de Middelandse Zee. De stad had tweemaal de Saracenen verslagen. Haar handelsbetrekkingen reikten tot aan de kust van Klein-Azië. Pisa was het verzamelpunt van Internationale bevolkingsgroepen.

Een teken van die open blik op de wereld is de Camposanto en het Piazza dei Miracoli. De dom van Pisa, die met de San Marco in Venetië tot de eerste monumentale bouwwerken van het Middeleeuwse Italië behoort, is niet alleen terug te voeren op de Europese bouwkunst. Haar voorbeelden liggen niet alleen in vroegchristelijke basilieken, maar ook in de Oosterse architectuur: in Byzantijnse kruiskoepel- en galerijkerken, en in Islamitische moskeeën.

De oriëntatie van Pisa op de zee gaat terug tot in de oudheid toen de stad aan een grote lagune lag die zich tot Livorno uitstrekte en die al voor de Etrusken van Volterra als haven diende. Keizer Augustus liet in het zuiden van deze lagune een belangrijke vlootbasis, de pontus pisanus, aanleggen.

De stad zelf ontwikkelde zich tot een Romeinse militaire kolonie. Ze lag in het moerassig mondingsgebied van de rivieren de Arno en de Serchio. Pisa is in het Etruskisch het woord voor mond. Hier mondde de Serchio in de Arno uit en de Arno in de lagune uit. De rivierafzettingen leidden geleidelijk tot verzanding. Sinds de tijd van de volksverhuizing stroomt de Arno 11 km verder naar het westen in de open zee en heeft de Serchio een eigen monding.

Deze tekst komt uit de reisgids Toscane van de auteur Klaus Zimmermans en vertaald in het Nederlands door Wim Spoel en Sietske Tol. Deze kunstreisgids van 463 pagina’s is uitgegeven door de ANWB en is verkrijgbaar via Bol.com aan de prijs van €19,95.

Je kunt de kunstreisgids bestellen bij Bol.com op deze link